Column | Protestantse Gemeente Wassenaar

Respect en empathie

Een veertienjarige Franse scholier zoent op het schoolplein, krijgt een standje, en stak daarom vorige week een andere schoolmedewerker dood uit wraak. Vervolgens toont hij geen spijt of empathie. Met enige regelmaat lezen we over dit soort onmenselijke geweldsincidenten. Onmenselijk, omdat de daders hun slachtoffers blijkbaar niet als medemensen zien.

Nu zijn dit soort geweldsdaden uitschieters, maar het Bijbelse begrip ‘van iemand doden’ kent meerdere dimensies. Kwaadspreken, negeren, pesten, uitsluiten, zijn manieren om iemand ‘sociaal’ te doden. Tegenwoordig lopen veel mensen elkaar voorbij zonder te groeten. Je denkt er misschien niet bij na, maar daar begint al een gebrek aan respect. ‘Respect’ betekent in het latijn ‘terugkijken’. Iemand kijkt je aan, en jij kijkt terug. Daarmee bevestig je elkaars bestaan.

In alle religies spelen respect en empathie een belangrijke rol. Eén van Jezus’ meest bekende verhalen is dat van de ‘Barmhartige Samaritaan’. Het begint met de vraag: Wie is mijn naaste? Voor wie ben ik eigenlijk verantwoordelijk en voor wie niet?

Jezus vertelt over een man die door rovers wordt overvallen en voor dood achtergelaten. Een priester en een leviet zien hem, maar helpen niet, omdat ze volgens de priesterlijke wet geen doden mochten aanraken. Een Samaritaan, (die door joden als tweederangsburgers werden beschouwd), helpt wel, en redt het leven van de man. ‘Wie is nu de naaste van deze man geweest?’, vraagt Jezus.

Jezus draait de vraag dus om. Vraag niet: wie is mijn naaste, maar voor wie kan ik een naaste zijn Wees respectvol. Kijk mensen aan. Zie de mensen om je heen. Menselijkheid kent geen grenzen, het ziet geen ‘anderen’ of ‘vreemden’, maar mensen als jij en ik. Alleen dat komt niet vanzelf. Je moet elkaar aankijken, met elkaar praten, echt willen sámen leven.

Ds. Esther de Paauw

Onze predikanten verzorgen een reguliere column in de Wassenaarse Krant.

De meest recente columns:

2025

13 juni